Nieprzytomny, bez oddechu - NZK Zaczynając działania mające na celu ratowanie ludzkiego życia i zdrowia po pierwsze zadbaj o własne bezpieczeństwo (rękawiczki, okulary - ochrona przed kontaktem z płynami ustrojowymi) a następnie oceń czy miejsce zdarzenia jest bezpieczne - jakie są lub jakie mogą wystąpić zagrożenia. Teraz sprawdź czy dana osoba jest przytomna - podejdź do niej od przodu [zdj. 1] i oceń czy reaguje na dotyk, dźwięk, ból? Brak jakiejkolwiek reakcji oznacza że taki człowiek jest nieprzytomny. Natomiast jeśli jest przytomny zapytaj co mu dolega, zatamuj krwotoki jeśli są i ułóż go w pozycji bezpiecznej pamiętając o wezwaniu ratowników a do ich przybycia zapewnij mu wsparcie psychiczne. W przypadku gdy osoba jest nieprzytomna wołaj o pomoc i wsparcie oraz zapewnij sobie ochronę! Teraz niezwłocznie przystąp do udrożnienia dróg oddechowych [zdj. 2] przez odgięcie głowy do tyłu i uniesienie brody do góry. Następnie oceń czy oddycha [zdj. 3]? Wzrokiem zobacz ruchy klatki piersiowej, słuchem czy słyszysz szmer towarzyszący oddychaniu, czuciem czy czujesz prąd wydobywającego się powietrza z ust osoby chorej - na tę ocenę masz tylko 10 sekund. Jeśli jest nieprzytomny ale oddycha zatamuj krwotoki jeśli są i ułóż go w pozycji bezpiecznej pamiętając o wezwaniu ratowników. Nie szukaj tętna! Osoba która jest nieprzytomna, nie oddycha, nie kaszle i nie porusza się na pewno nie ma krążenia - jej serce nie pracuje! Nie trać czasu! Jeśli jest to osoba nieprzytomna i nie oddycha wezwij niezwłocznie pomoc medyczną tel. 999 lub 112 (przedstaw się, podaj nr telefonu, gdzie jesteś, kto chory i co mu dolega). Stosuj się do poleceń twojego rozmówcy i nigdy jako pierwszy nie odkładaj słuchawki! Upewniając się że nieprzytomny i nie oddychający człowiek leży na plecach, na twardej i równej powierzchni wolnej od niebezpiecznych przedmiotów niezwłocznie wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej [zdj. 4] z częstotliwością 100-120/min na głębokość 5-6 cm w kierunku kręgosłupa. Pamiętając przy tym by ręce do uciskania ułożyć centralnie na klatce piersiowej. Po wykonaniu uciśnięć klatki piersiowej bez zbędnej zwłoki udrażniając drogi oddechowe wykonaj 2 oddechy ratunkowe (usta - usta) [zdj. 5], każdy przez 1 sekundę pamiętając by po pierwszym oddechu zachować 1 sekundową przerwę na wydech oraz by przy wdechu było widoczne unoszenie się klp ratowanego. 30 uciśnięć klatki piersiowej na 2 oddechy ratownicze (RKO) kontynuuj naprzemiennie do czasu przybycia ratowników lub do wyczerpania sił. Postępując w ten sposób stajesz się ogniwem łańcucha życia i kupujesz poszkodowanemu - choremu czas na życie! Odmienności Należy pamiętać że w przedstawionym schemacie będą odstępstwa. Te odstępstwa dotyczą: dzieci, osób utopionych i kobiet ciężarnych oraz resuscytacji z użyciem AED (automatycznych defibrylatorów zewnętrznych). W przypadku dzieci i osób utopionych zabiegi resuscytacyjne zaczynamy od pierwszych 5 oddechów ratowniczych (zatrzymanie krążenia jest tu wywołane zatrzymaniem oddechu) po czym wykonujemy uciśnięcia klp i oddechy w stosunku 30 : 2. Uciśnięcia klp u dzieci wykonujemy jedną dłonią na głębokość około 5 cm, a u niemowląt (od 1 mc ż. do 1 r. ż.) dwoma palcami tuż poniżej linii sutkowej na głębokość około 4 cm z częstotliwością nie mniej niż 100/min i niewięcej niż 120/min.. U niemowląt ze względu na wielkość głowy na czas prowadzenia RKO należy pod barki podłożyć złożony ręcznik lub pieluszkę (by doprowadzić do położenia neutralnego). Natomiast u kobiet ciężarnych (u tych z widoczną ciążą) ręce do uciśnięć klp układamy ok. 1 - 2 cm wyżej niż normalnie (ze względu na wysoko położoną ciężarną macicę) a samą kobietę układamy lekko na lewym boku aby zapobiec uciskaniu żyły dolnej próżnej i tym samym zastoju krążenia. W przypadku resuscytacji prowadzonej z użyciem AED po wezwaniu pomocy (tel.) należy odsłonić klp i nakleić na niej elektrody we wskazanych w instrukcji miejscach oraz uruchomić urządzenie. Następnie należy wykonywać polecenia głosowe wydawane przez to urządzenie. Każdo polecenie wykonuj natychmiast - bez zbędnej zwłoki! Stany nagłe Jeśli jesteś świadkiem wypadku drogowego - bezwzględnie zatrzymaj się, oceń sytuację, stan i liczbę poszkodowanych oraz powiadom odpowiednie służby (pogotowie, straż pożarną, policję). Nie staraj się wyciągać ofiar z samochodu (możliwość urazów kręgosłupa), chyba że: doszło do nagłego zatrzymania krążenia (nzk) lub pozostawienie poszkodowanego może zagrozić jego życiu i/lub zdrowiu (np. wybuch, zatopienie, toksyny, itp.). Częstym zagrożeniem życia u ofiar wypadków są krwotoki - zlokalizuj je (jeszcze przed przystąpieniem do czynności resuscytacyjnych jeśli są one niezbędne) i przy pomocy dostępnych środków (opatrunki z apteczki lub czysty ręcznik) postaraj się je zatamować (nie zakładaj opasek uciskowych powyżej czy poniżej krwawienia lecz załóż opatrunek [ucisk] w miejscu krwawienia, bezpośrednio na ranę oraz unieś kończynę). Jeżeli w ranie tkwi ciało obce (odłamki szkła lub inne) nie usuwaj go (zagrożenie masywnym krwawieniem) a jedynie zaopatrz jałowym opatrunkiem i ustabilizuj w miejscu bez poruszania. Do innych najczęściej spotykanych obrażeń u ofiar wypadków należą złamania. Pamiętaj nie próbuj ich nastawiać, a jedynie co możesz zrobić to ustabilizować je w zastanej pozycji do czasu przybycia pogotowia (działanie przeciwbólowe) przy pomocy wałka z koca lub zwiniętych ubrań. Niezależnie od warunków atmosferycznych, każdemu poszkodowanemu postaraj się zapewnić komfort termiczny przy pomocy folii życia.